Afgelopen januari was het warm en vervolgens in februari zo vreselijk koud. De schade die dit bracht aan planten in onze tuinen wordt nu duidelijk. In de afgelopen jaren zijn groenblijvende struiken populair geworden. Met ‘groenblijvend’ bedoelen we die bomen en struiken die hun blad niet verliezen in de winter en ook nog groen blijven. Dat is leuk denken we, omdat je dan jaarrond groen hebt. Overmatige toepassing kan toch wel saai worden en onevenwichtig toepassen blijkt nu ook zijn nadelen te hebben. Voorbeelden van groenblijvers zijn: Euyonymus japonica (groenblijvende kardinaalshoed), Camellia, klimop, Amandelclematis, Photinia (afgelopen jaren heel veel toegepast in tuinen).
Meestal overleven de struiken de winter goed. Dit jaar is het effect helaas veel dramatischer. Veel klimop dreigt helemaal kaal te worden en ook mijn Amandel Clematis was eind maart niet om aan te zien. Alle lange meestal glimmend groene bladeren waren volledig bruin geworden. Normaal komen op dat tijdstip prachtige witte bloemen, maar dit jaar kon me niet meer beheersen en heb het merendeel van tak en blad afgeknipt voordat de stuik in bloei kwam. Dit jaar dus geen bloemen, maar de nieuwe scheuten zitten er nu weer aan en de hergroei is gestart. Ook de klimop (Hedera) heb ik geknipt en is de afgelopen 2 weken weer terug gekomen.
Wat is er gebeurd? Het groene blad blijft in de winter wel vocht verdampen en moet dus bodemvocht op kunnen nemen om in leven te blijven. De langdurige vorst dit jaar verhinderde het opnemen van voldoende water uit de bodem en daarom ‘verdroogden” de bladeren. Die verdroging zien wij nu als vorstschade. Langzaam aan wordt nu in mei duidelijk welke groene struiken zich weten te herstellen en welke niet meer. Deze weken kunnen beter keuze maken welke we weghalen en voor welke exemplaren we (helaas) naar vervanging moeten zoeken.
Een klimheester als Hedera (klimop) wisselt vroeg in het voorjaar een deel van het blad (het lijkt alsof ze ‘ruien’ ). Om de hergroei te stimuleren zou ik het liefste de vele schuttingen en hekken met die bruine slierten die ik hier in Utrecht zie, graag ver terug knippen. de takken sterk terug te knippen lijkt het dan heel kaal, maar geloof me klimop heeft een enorme sterke hergroei. Sowieso is mijn ervaring dat klimop door de meeste tuineigenaren eerder te weinig dan te vaak geschoren wordt. Voor groene hekken en schuttingen kun je beter al heel jong veel snoeien om een sterke vertakking van de plant te stimuleren. In de komend herfst kun je ook nog eens wortelsnoei toepassen en vlak voor de winter compost aan de voeten brengen. Nu al voeding / meststoffen doen is bij klimop zelden nodig. Bij de overige heesters (zoals Camellia en bonte kardinaalshoed) zou ik dat wel doen. Een handje langzaam werkende messtof van bijv Ecostyle is dan oke. Maar geef echt niet teveel. Klimop hagen zijn toch al bijna ontoombaar!
Erger vind ik de schade aan de vrijstaande heesters die op een strategische plek in tuin staan. Voorbeelden zijn Viburnum tinus, Pittosporum, Cotoneaster en Choisia, of Camellia. Soms staan ze beschut, waren goed geworteld; dan is er geen vuiltje aan de lucht. Maar heeft u nu zo’n bruine struik waarvan je niet meer weet of die nog leeft, terug komt? Dan is nu de tijd gekomen om keuzes te maken. Snijd met een mesje (of krab met scherpe nagel!) in de bast. Een heel klein sneetje; als alles bruin er onder is, dan is de tak dood. Sommige struiken hebben veel dood hout, maar aan de voet blijkt er dan toch nog leven. Die knip ik terug en geef soms nog een kans. Zo zie ik dat zelf bij veel halfharde heesters als Lavendel en de euyonymus ( bonte kardinaalshoed).
In de kruidentuin zijn helaas Rozemarijn, Salvia, Thijm en Gewone laurier volledig verloren gegaan. Ik heb vrij natte grond (klei), op drogere grond (zand) lijken de struiken iets vaker wel te hebben overleefd.
Maar maak nu uw keuzes. Staat de struik strategisch op een opvallende plaats? Haal de struik dan nu weg en knip klimplanten nu terug. Staat de solitair op minder opvallende plek en zit er aan de voet nog leven? Dan is sterke terugsnoei voldoende. Steek met spade rondom, voeg compost toe en geef water. Bij de groenblijvende en bonte Euyonymus is het effect daarvan nu al snel zichtbaar en zal hergroei zich spoedig aandienen.
Succes, Anne
Tuincoach